İnşaat sektörü yeteri kadar demir bulamadığı ve fiyatlardaki ‘ani’ artıştan şikayetçi olarak, bir düzenleme yapılmazsa 9 Haziran’da iş bırakacaklarını ifade etmişti. Hükümetin ‘devreye gireceğini’ açıklaması ardından umutlanan sektör, aksi halde iş bırakma eyleminde kararlı. Demirciler, inşaat demiri tedariğinde bir sıkıntı olmadığını, yüzde 18 KDV’nin düşürülmesiyle fiyatlarda düşüş olabileceğine vurgu yapıyor. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci’den ise demir fiyatlarındaki artışı, ithalatta yapacakları gümrük vergisi düzenlemesi ile engelleyecekleri açıklaması geldi.
‘Bugün alırsan pahalı’
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) İnşaat Sektör Meclis Başkanı ve İnşaat Müteahhitler Konfederasyonu (İMKON) Genel Başkanı Tahir Tellioğlu, beklentilerinin ‘hükümetin müdahalesi’ yönünde olduğunu söyledi. Demir-çelikçilere son çağrılarını yaptıklarını belirten Tellioğlu, “İki açıdan umudumuz var. İlki, ithalat vergisi düşürülebilir. İkincisi ise demirciler fiyatları düşürür ve başka şeye gerek kalmaz. Bizim demircilerle bir derdimiz yok. Ama mesela şu anda, bugün alırsanız daha pahalı fiyat veriyor, 1 ay sonrası için daha düşük. Yurtdışına satacağı fazla fiyatı biz verirsek aynı gün bize verecek... 2-3 ay içinde demirin kilosu ortalama 1600 liradan 2 bin 250 liraya çıktı” diye konuştu.
İthalata yönelik vergilerin düşürülmesinin ‘geçici’ bir çözüm olduğunu vurgulayan sektör temsilcileri, uzun vadede bir çözüm arayışında.
‘Yüzde 18 düşer’
Reuters’a konuşan Türkiye Çelik Üreticileri Derneği (TÇÜD) Başkanı Fuat Tosyalı, inşaat demiri piyasasında şu anda bir arz sorunu bulunmadığını, ithalatı artırmak için gümrük vergisinde gündeme gelen olası bir indirimin ise zaten kapasite ve üretim fazlası bulunan yurtiçi üreticilere zarar vereceğini söyledi. Fiyatların düşmesi için yüzde 18 olan KDV’yi işaret eden Tosyalı, “Fiyatların düşmesi için KDV’nin en az yarıya düşürülmesi, mümkünse tamamen kaldırılması gerekiyor. O zaman fiyatlar da bir anda yüzde 18 düşer” ifadelerini kullandı.
‘Normale dönecek’
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Mithat Yenigün, uzun süre sektörden talep olmayınca demirde üretimin düştüğü görüşünde olduklarını anlatarak, “Dünyada en çok üretim yapan ülkelerin başındayız. Talep olmayınca hurda alımı ve fabrikaların kapasite kullanımı azaltılmıştı. Birkaç gün içinde normale dönüş olur, orta bir yol bulunur” diye konuştu.
‘Fiyat, 1 ayda dengeyi bulur’
İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, fiyatların bir ay içinde düşerek kendi dinamiklerine döneceğini düşündüklerini dile getirdi. Durbakayım, “Fiyat artışının arz talep dengesine bağlı olduğunu biliyoruz. Demir üreticileri piyasadaki ihtiyaca göre inşaat demiri üretimini planlar. Referandum öncesinde bir çok inşaat firması, demir siparişlerini minimum seviyeye indirdi. Stokları boş olan demir üreticilerinin, yeniden üretim hacimlerini artırana kadar geçen sürede fiyat artışı kaçınılmaz oldu. Süreç 2-3 hafta sonra tamamlanır” dedi.
‘Arzı kısmak hata olur’
Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Altan Elmas, piyasada demir sıkıntısı yaşandığını belirterek, bunun Referandum süreciyle birlikte gelen talep azlığı nedeniyle üretimin azalmasından kaynaklandığını söyledi. ‘Acilen fabrikaların üretimi açması gerekiyor’ diyen Elmas, “Fiyat 2.2 lirayı aştı. Olması gereken ise bizim hesaplarımıza göre, 1.7 lira. Spekülatif bir fiyat var. Maliyetleri çok zorlar. Bu fiyat çelikçileri aldatmamalı. Kapasite kullanımını artırmalı. Şu anda kapasite kullanımının yüzde 56 dolayında olduğunu tespit ettik. Üretimi az, fiyatı fazla tutmak hata olur. Arz eski haline gelirse fiyat düşecek. Şu anda acil ihtiyaçlarımız kadar alıyoruz, fiyatın düşmesini bekliyoruz. Hiçbirimiz bütçeyi bu fiyattan yapmadı” diye konuştu.
Milliyet / DUYGU ERDOĞAN
